کمی با فسفر

فسفر عنصر نافلز و با عدد اتمی ۱۵ در گروه 5 جدول تناوبی یا گروه نیتروژن قرار دارد. فسفر چند اتمی است و در طبیعت به شکل فسفات (PO4) وجود دارد و به شکل خالص دیده نمی شود. فسفر سفید (P4) ماده ای به شدت سمی و آتش گیر است که در ساخت داروهای موش کش کاربرد دارد.

فسفر سفید در دمای ۲۵۰ الی ۴۲۰ درجه سانتی گراد به فسفر قرمز(P6) تبدیل می شود که نسبت به فسفر سفید بسیار واکنش پذیری و آتش گیری و سمیت کمتری دارد. فسفر قرمز در دمای ۲۶۰ درجه آتش می گیرد درحالی که این مقدار برای فسفر سفید ۳۰ درجه سانتی گراد است. 

فسفر سفید می تواند در فشار ۱۲۰۰۰ بار اتمسفر به فسفر سیاه (P7) تبدیل شود که از لحاظ ظاهری بسیار به گرافیت شبیه است‌. با حرارت دادن فسفر قرمز تا دمای ۵۳۰ درجه، فسفر بنفش (P7) به وجود می آید که به فسفر قرمز شبیه است.

حدود یک درصد بدن را فسفر تشکیل داده که برای استحکام استخوان ها و دندان ها، عملکرد صحیح مغز و ماهیچه ها نیاز است، فشار خون را بالا می برد و با کلسیم رابطه عکس دارد. گوشت قرمز، سبوس برنج، سویا، تخمه آفتاب گردان، گوشت ماهی، مرغ و بوقلمون، تخم مرغ و میگو منابع غنی فسفر هستند.

ویتامین D چیست؟

ویتامین D یا کلسیفرول نوعی ویتامین محلول در چربی است که به مقدار بسیار کم آن نیاز داریم ولی نقش این ویتامین بسیار مهم است. ویتامین D به دو صورت D3 و D2 وجود دارد. ویتامین D3 بیشتر در موادغذایی نظیر روغن کبد ماهی، ماهی، زرده تخم مرغ، اسفناج، جگر و ... موجود است و کوله کلسیفرول نام دارد. شکل دیگر ویتامین D یعنی D2 که ارگوکلسیفرول نامیده شده است از طریق تابش آفتاب به پوست ایجاد می شود. 

وقتی آفتاب به پوست می تابد، دی هیدروکلسترول زیر پوست در اثر اشعه فرابنفش به ارگوکلسیفرول تبدیل می شود. یک انسان بالغ در روز به 400 الی 800 واحد بین المللی (IU) ویتامین D نیاز دارد که برابر با 9 میکروگرم تا 18 میکروگرم است. 90 درصد این مقدار از آفتاب و 10 درصد از راه تغذیه درست تامین می شود.  

ویتامین D در بدن وظایف مهمی دارد از جمله: 

1- کمک به جذب کلسیم و فسفر  

2- تنظیم ضربان قلب 

3- عملکرد صحیح ماهیچه ها 

4- جلوگیری از پیری زودرس، سرطان سینه و سرطان روده 

5- تنظیم عملکرد کلیه ها 

برخلاف تصور عامه ی مردم، شیر منبع خوب ویتامین D نیست و به همین جهت به آن این ویتامین را می افزایند و شیر غنی شده تولید می کنند. کمبود ویتامین D در کودکی موجب راشیتیسم (پاهای پرانتزی) می شود. همان طور که مقدار کم آن بد است، زیادی این ویتامین هم عوارضی از جمله سنگ کلیه، نارسایی قلب و شش ها، ضعف استخوانی و حتی مرگ را در پی دارد. بر اساس آمار، 90 درصد کودکان ایرانی به کمبود ویتامین D مبتلا هستند.

مقدار عناصر مختلف در بدن

در بدن عناصر مختلفی اعم از فلز، شبه فلز و نافلز در بدن وجود دارند که هر کدام کار خاصی را بر عهده می گیرند و گاهی زیاد یا کم بودنشان خطرناک است. در این پست سعی داریم بیشتر آنها را معرفی و وظایفشان و منابع دریافتشان را افشا کنیم.

برای مشاهده بقیه ی مطلب به ادامه ی مطلب مراجعه کنید. 

فلزات سدیم و پتاسیم در بدن

سدیم با نماد شیمیایی Na و پتاسیم K از فلزات قلیایی بسیار مهم هستند که خواصی بسیار شبیه به هم دارند. عدد اکسایش آنها معمولا 1+ و از آن سبک ترند. سختی آنها بسیار کم بوده و با چاقو راحت بریده شده و با آب واکنش می دهند. عدد اتمی سدیم 11 و پتاسیم 19 است و بسیار واکنش پذیرند. الکترونگاتیوی کمی دارند و ترکیبات قلیایی قوی می سازند. سدیم و پتاسیم در بدن نقش های مهمی را ایفا می کنند. سدیم و پتاسیم باعث پتانسیل عمل و انتقال پیام در سلول های عصبی شده و فشارخون را تنظیم می کنند. سدیم فشارخون را بالا و پتاسیم به همراه منیزیم و کلسیم فشارخون را پایین می آورد.

آرایش الکترونی سدیم 1S2 2S2 2P6 3S1 و پتاسیم 1S2 2S2 2P6 3S2 3P6 4S1 است و در سلول های عصبی هنگام پتانسیل عمل به درون سلول آمده و بار الکتریکی آن را نسبت به بیرون مثبت می کنند. انسان بالغ در هر روز به حدود 5 گرم سدیم و 4/7 گرم پتاسیم نیاز دارد. مصرف زیاد سدیم باعث فشارخون بالا، پوکی استخوان و بیماری های کبدی و صفراوی می شود و هم چنین مصرف زیاد پتاسیم کشنده است.

منابع غنی سدیم: نمک خوراکی، نان، میوه جات، سبزیجات و گوشت و منابع غنی پتاسیم: سویا، هندوانه، سیب زمینی، موز، سیب و دارچین هستند. در ضمن یافته های جدید دانشمندان نشان می دهند که پتاسیم و سدیم به همراه اکسیژن و گلوکز از منابع تغذیه ی  اصلی مغز هستند.

ویتامین ها، کم ولی مهم

ویتامین ها دسته ای از مواد مورد نیاز بدن مانند پروتئین، لیپید (چربی)، کربوهیدرات (قند) و نوکلئیک اسید هستند. تفاوت عمده ی ویتامین ها با مواد آلی دیگر مقدار کم آن ها در بدن است. مثلا یک مرد در طول شبانه روز باید 65 گرم پروتئین مصرف کند در حالی که این مقدار برای ویتامین B12 فقط 2 میکروگرم (میلیونیم گرم) است. ویتامین ها حدود 200 تا 100 سال پیش کشف شدند و به این دلیل که  بسیاری از مواد شیمیایی برای انسان ها ناشناخته بودند، آن ها را با حروف A،B،C،D،K،E نام گذاری شدند.

برای مشاهده بقیه ی مطلب به ادامه ی مطلب مراجعه کنید.