ویتامین ها، کم ولی مهم

ویتامین ها دسته ای از مواد مورد نیاز بدن مانند پروتئین، لیپید (چربی)، کربوهیدرات (قند) و نوکلئیک اسید هستند. تفاوت عمده ی ویتامین ها با مواد آلی دیگر مقدار کم آن ها در بدن است. مثلا یک مرد در طول شبانه روز باید 65 گرم پروتئین مصرف کند در حالی که این مقدار برای ویتامین B12 فقط 2 میکروگرم (میلیونیم گرم) است. ویتامین ها حدود 200 تا 100 سال پیش کشف شدند و به این دلیل که  بسیاری از مواد شیمیایی برای انسان ها ناشناخته بودند، آن ها را با حروف A،B،C،D،K،E نام گذاری شدند.

برای مشاهده بقیه ی مطلب به ادامه ی مطلب مراجعه کنید. 

 

امروزه ماهیت و نام شیمیایی آن ها تعیین و مشخص شده اند. با این که مقدار کمی  ویتامین نیاز داریم ولی کمبود آنها مشکلاتی جدی می آفرینند همان طور که مصرف مقدار زیاد ویتامین ها نیز مضر است. ویتامین ها به دو گروه اصلی تقسیم می شوند:

1- ویتامین های محلول در آب:

ویتامین های گروه B و ویتامین C از این دسته ویتامین ها هستند که در آب حل می شوند و چربی گریزند. ویتامین های B12،B9،B7،B6،B5،B3،B2،B1 به ترتیب تیامین، ریبوفلاوین، نیاسین، پانتوتنیک اسید، پیریدوکسین، بیوتین، فولیک اسید و کوبالامین نام دارند. نام ویتامین C نیز آسکوربیک اسید است. ویتامین های B به کنترل فشارخون، رشد و نمو، سرحالی، مبارزه با آلزایمر و جلوگیری از پوکی استخوان کمک می کنند و ویتامین C نیز کار  محکم شدن استخوان ها و دندان ها و لثه را انجام می دهد. کلم، گندم و جو، شیر، ماست، گردو، میگو و تخم مرغ منابع مهم ویتامین B و پرتقال، میوه ی رز، لیمو، هلو، انبه و آناناس منایع غنی ویتامین C هستند.

مصرف کم آنها موجب بیماری هایی چون فشارخون، آلزایمر، پوکی استخوان، افسردگی و اسکوروی (خونریزی لثه) می شود اما مصرف زیادشان تقریبا بی خطر است چون مقدار اضافی آنها از طریق ادرار دفع می شود (چون در آب محلولند).

2- ویتامین های محلول در چربی:

ویتامین های گروه D،K،E و A از ویتامین های محلول در چربی و آب گریز هستند. ویتامین A رتینول، ویتامین D کلسیفرول، ویتامین های گروه E توکوفرولس و توکوترینولس و ویتامین های گروه K فیتومنادین و مناکوئنیس نام دارند. ویتامین A باعث تقویت بینایی می شود و کمبود آن احتمال بیماری شب کوری را افزایش می دهد. ویتامین D به جذب کلسیم توسط روده و استخوان کمک می کند و مصرف کم آن موجب ابتلا به بیماری راشیتیسم می شود. ویتامین های گروه E نوعی آنتی اکسیدان محسوب می شوند که احتمال ابتلا به سرطان را کاهش داده و از نابودی بافت های چربی بدن جلوگیری می کنند و ویتامین های گروه K به انعقاد خون و مقاومت استخوان ها در برابر ضربه کمک می کنند.

جگر، هویج(حاوی ماده بتاکاروتن  است که در بدن به ویتامین A تبدیل می شود)، گوجه و سبزیجات منابع ویتامین A و جگر ماهی، گوشت ماهی، شیر، ماست و نور خورشید منابع مهم ویتامین D هستند.همچنین هلو،  ذرت، زیتون و اسفناج منابع غنی ویتامین های E  و چای، گندم و جو، چغندر و ذرت منابع مهم ویتامین های K می باشند. مصرف زیاد ویتامین های محلول در چربی خطرناک است و گاهی مرگ را به دنبال دارد که از این میان ویتامین های E کمترین خطر و ویتامین D بیشترین خطر را دارند.