آیا می دانید؟

آیا می دانید اوسمیم (Os) چگال ترین و کمیاب ترین عنصر است؟

آیا می دانید اورانیوم از روی سیاره اورانوس نام گذاری شده است؟

آیا می دانید عناصر فوق سنگین Uuo و Uup و Uut هنوز کشف نشده اند ولی پیش بینی شده اند؟

آیا می دانید لیتیم سبک ترین فلز و از آب و حتی روغن سبک تر است؟

آیا می دانید ویتامین ب ۱۲ به جهت داشتن فلز کوبالت، کوبالامین نام دارد؟

آیا می دانید نیمه عمر عنصر آن ان اکتیوم (Uue) که هنوز کشف نشده و در گروه فلزات قلیایی است، تنها ۰/۰۰۳ ثانیه پیش بینی شده است؟

آیا می دانید بیشترین دمای ذوب در عناصر مربوط به کربن است؟ کربن در دمای ۳۶۰۰ درجه سانتی گراد ذوب می شود.

آیا می دانید یاقوت قرمز نوعی اکسید آلومینیوم است؟

آیا می دانید نام عنصر برم از واژه یونانی به معنای بوگندو گرفته شده است؟

از فلوئور چه می دانید؟

فلوئور عنصر شماره 9 جدول تناوبی در گروه هفت و ردیف دوم قرار دارد. فلوئور با نماد شیمیایی F نشان داده می شود و در گروه هالوژن ها قرار دارد. این عنصر در دمای اتاق به حالت گاز بوده و الکترونگاتیوترین (الکترون دوست ترین) عنصر جدول تناوبی است. فلوئور به شدت واکنش دهنده است طوری که اگر در یک اتاق مقداری گاز فلوئور آزاد کنیم شیشه ها را آب می کند و با سیلیسیم شیشه واکنش می دهد. همچنین به دلیل اکسیداسیون بسیار قوی، منجر به سوختگی فلزات و حتی آب می شود.

فلوئور آنقدر واکنش دهنده است که با گازهای نجیبی همچون هلیم، آرگون، کریپتون و زنون هم تولید ترکیب می کند.

فلوئور مانند دیگر هالوژن ها تک ظرفیتی و از همه ی آنها فعال تر است. این نافلز با هیدروژن سریعا واکنش می دهد و گاز هیدروژن فلوئورید (HF) تولید می کند که پس از حل شدن در آب، اسید فوق العاده خورنده ای به نام هیدروفلوئوریک اسید را می سازد که البته جزو اسیدهای ضعیف است. هیدروفلوئوریک اسید را همانند فلوئور خالص نمی توان در ظروف شیشه ای نگهداری کرد.

چگالی فلوئور در حالت مایع از آب بیشتر است و در دمای حدودا 220- درجه سانتی گراد ذوب می شود (به مایع تبدیل می گردد).  فلوئور مانند دیگر هالوژن ها در زبان انگلیسی پسوند ine می گیرد. به نام هالوژن ها در انگلیسی دقت کنید: Fluorine , Chlorine , Bromine , Iodine , Astatine

فلوئور به مقدار ناچیزی در بدن انسان ها و برخی مواد غذایی وجود دارد. این عنصر بد بو به سلامت مینای دندان و جلوگیری از پوسیدگی آن کمک می کند و در بعضی مناطق شهری به آب آشامیدنی مقدار کمی فلوئور می افزایند اما فراموش نکنیم مقدار بالای این عنصر بسیار بسیار سمی و خطرناک است و می تواند سوختگی های شدیدی را ایجاد نماید.

مصرف بیش از 5 میلی گرم فلوئور به مدت طولانی موجب بیماری به نام «فلورسیز استخوانی» می شود به این گونه که فلوئور بر استخوان ها رسوب می کند و با ضخیم کردن آن ها، موجب سختی راه رفتن و یا حتی فلجی کامل می شود.

آشنایی با گوگرد

گوگرد، عنصری باستانی و از دیرباز مورد استفاده ی انسان است و یونانیان باستان کاشفان آن هستند. گوگرد نافلزی زرد رنگ و بدون بو است که در گروه 6 جدول تناوبی (گروه اکسیژن) و در ردیف 3 قرار دارد. گوگرد با عدد اتمی 16 پس از فسفر و قبل از کلر می باشد. گوگرد مانند دیگر نافلزات غیر چکش خوار، نارسانای گرما و الکتریسیته و غیر قابل مفتول شدن است. گوگرد پس از اکسیژن، هیدروژن، کربن، نیتروژن، کلسیم و فسفر فراوان ترین عنصر موجود در بدن است.

این نافلز غیر سمی، در برخی آمینواسیدها مانند سیستئین و برخی ویتامین ها مانند B1 وجود دارد و 0.25 درصد جرم بدن را تشکیل می دهد. اگر به قله های خاموش و نیمه خاموش آتشفشانی مانند دماوند و تفتان صعود کنید، این عنصر کدر رنگ را مشاهده می کنید. شاید بپرسید اگر گوگرد بدون بوست، پس چرا در قله ی کوه ها بوی بدی از گوگرد بر می خیزد؟

جواب ساده است. بو از گوگرد نیست بلکه حاصل از گاز هیدروژن سولفور یا H2S است که در آنجا فراوان است. به آن گاز فاضلاب هم می گویند چون بوی تخم مرغ گندیده می دهد و بسیار سمی و آتش گیر است.

گوگرد کاربرد گسترده ای در صنعت پیدا کرده است. سولفوریک اسید یا H2SO4 که بسیار کاربرد وسیعی دارد، از سوزاندن گوگرد به دست می آید. همچنین به سر چوب کبریت ها علاوه بر فسفر، گوگرد هم می زنند تا سریعا آتش نگیرد.

گوگرد به صورت آلوتروپ های S2،S6 و S8 وجود دارد که در این میان S8 از همه فراوان تر است. آلوتروپ به مولکول هایی از اتم های یکسان ولی تعداد متفاوت گفته می شود. مثلا اکسیژن O2 و اُزُن O3 آلوتروپ یکدیگر هستند.

الکترونگاتیوی چیست؟

الکترونگاتیوی شاخصی است که مشخص می کند هر عنصر چه مقدار به گرفتن الکترون تمایل دارد. این کمیت نشان می دهد که همیشه فلزات الکترون از دست می دهند ولی نافلزات الکترون می گیرند، حالا در ترکیبی مثل هیدروفلوئوریک اسید (HF) چگونه می توانیم معین کنیم که هیدروژن مثبت می شود و فلوئور منفی؟ (چون هردوی آنها نافلز هستند). ساده است، جواب با استفاده از عدد الکترونگاتیوی آنها است.  

در جدول تناوبی هرچه از بالا به سمت پایین یا از راست به چپ حرکت کنیم، الکترونگاتیوی عناصر کمتر می شود. در واقع هر عنصری که الکترونگاتیوی بیشتری داشته باشد، تمایل بیشتری به گرفتن الکترون دارد و بالعکس.  

برای مشاهده بقیه ی مطلب به ادامه ی مطلب مراجعه کنید. 

جدول اسامی و برخی ویژگی های همه ی عناصر

جدول زیر توسط بنده تهیه گردیده و مهم ترین ویژگی های همه ی عناصر را نشان می دهد. همان طور که گفته بودیم، عدد اکسایش ظرفیت عنصر و تمایل آن به یون مثبت (کاتیون) یا یون منفی (آنیون) شدن را نشان می دهد.  در این جدول عناصر رادیواکتیو با رنگ قرمز نشان داده شده اند.

برای دیدن جدول به ادامه ی مطلب مراجعه کنید.