شیمی در خانه

شیمی در خانه

شیمی غیر حرفه ای در منزل
شیمی در خانه

شیمی در خانه

شیمی غیر حرفه ای در منزل

آیا می دانید؟

آیا می دانید اوسمیم (Os) چگال ترین و کمیاب ترین عنصر است؟

آیا می دانید اورانیوم از روی سیاره اورانوس نام گذاری شده است؟

آیا می دانید عناصر فوق سنگین Uuo و Uup و Uut هنوز کشف نشده اند ولی پیش بینی شده اند؟

آیا می دانید لیتیم سبک ترین فلز و از آب و حتی روغن سبک تر است؟

آیا می دانید ویتامین ب ۱۲ به جهت داشتن فلز کوبالت، کوبالامین نام دارد؟

آیا می دانید نیمه عمر عنصر آن ان اکتیوم (Uue) که هنوز کشف نشده و در گروه فلزات قلیایی است، تنها ۰/۰۰۳ ثانیه پیش بینی شده است؟

آیا می دانید بیشترین دمای ذوب در عناصر مربوط به کربن است؟ کربن در دمای ۳۶۰۰ درجه سانتی گراد ذوب می شود.

آیا می دانید یاقوت قرمز نوعی اکسید آلومینیوم است؟

آیا می دانید نام عنصر برم از واژه یونانی به معنای بوگندو گرفته شده است؟

لیست چگال ترین عناصر

آیا می دانید کدام عناصر دارای بیشترین چگالی هستند؟

برای مشاهده بقیه ی مطلب به ادامه مطلب مراجعه کنید. 

ادامه مطلب ...

چرا در میان فلزات، کلسیم در استخوان ها وجود دارد؟

کلسیم با عدد اتمی 20 و آرایش الکترونی 1S2 2S2 2P6 3S2 3P6 4S2 در گروه فلزات قلیایی خاکی قرار دارد. امروزه بیش از 90 نوع فلز کشف  شده که هرکدام خواص ویژه ای دارند. اما چرا از بین این همه فلز، کلسیم به عنوان ماده ی اصلی استخوان ها انتخاب شده است؟ یکی از دلایل آن این است که کلسیم نسبت به فلزات قلیایی مثل سدیم، پتاسیم و سزیم و همچنین نسبت به فلزات قلیایی خاکی دیگر مانند بریلیوم و منیزیم قدرت فعالیت کمتری دارد و به راحتی با آب واکنش نمی دهد.

در بدن حدود یک کیلوگرم کلسیم وجود دارد، پس فلز مورد نیاز باید فراوان باشد. کلسیم در پوسته ی زمین از نظر فراوانی در بین عناصر مقام پنجم را پس از اکسیژن، سیلیسیم، آلومینیوم و سدیم دارد. اکسیژن قطعا نمی تواند جای کلسیم را بگیرد چون هم گاز است و هم نافلز. سیلیسیم هم نمی تواند ماده ی مورد نظر باشد. چون واکنش پذیر است و با هالوژن ها (ید، کلر، فلوئور و استاتین) به راحتی واکنش می دهد و نمی تواند با اسیدها واکنش دهد (تا خون را قلیایی نگه دارد).

آلومینیوم استحکام کمی داشته و مانند سیلیسیم بسیار واکنش پذیر است و به راحتی اکسید می شود. سدیم با وجود فراوانی در پوسته ی زمین و مواد خوراکی، به چند دلیل برای استحکام استخوان ها مناسب نیست. زیرا با آب سریع واکنش داده و باز قوی و خطرناک سدیم هیدروکسید را تولید می کند. هم چنین بسیار بسیار نرم است و حتی با چاقو بریده می شود. سدیم به همراه پتاسیم و لیتیم تنها فلزاتی هستند که از آب چگالی کمتری دارند و بسیار سبک اند.

فلزات رادیواکتیو به دلیل خاصیت سرطان زایی مناسب نیستند. آهن و روی با وجود فراوانی در مقادیر زیاد خطرناک اند و می تواند منجر به مرگ شوند. فلزاتی مانند طلا، مس، پلاتین، نقره، کادمیم، جیوه، تنگستن، ایریدیم و ایندیم بسیار سنگین و سمی هستند و در مواد خوراکی هم به ندرت وجود دارند.

با این وجود، تنها فلزی که محکم است، چگالی بیشتر از آب و متوسطی دارد، سخت است، در مقادیر زیاد خیلی خطرناک نیست، می تواند برای مقابله با اسیدها تولید قلیا کند، از فلزات قلیایی دیگر واکنش پذیری کمتری دارد، به راحتی اکسید نمی شود و رادیواکتیوی و سرطان زا نیست، کلسیم است.


الکترونگاتیوی چیست؟

الکترونگاتیوی شاخصی است که مشخص می کند هر عنصر چه مقدار به گرفتن الکترون تمایل دارد. این کمیت نشان می دهد که همیشه فلزات الکترون از دست می دهند ولی نافلزات الکترون می گیرند، حالا در ترکیبی مثل هیدروفلوئوریک اسید (HF) چگونه می توانیم معین کنیم که هیدروژن مثبت می شود و فلوئور منفی؟ (چون هردوی آنها نافلز هستند). ساده است، جواب با استفاده از عدد الکترونگاتیوی آنها است.  

در جدول تناوبی هرچه از بالا به سمت پایین یا از راست به چپ حرکت کنیم، الکترونگاتیوی عناصر کمتر می شود. در واقع هر عنصری که الکترونگاتیوی بیشتری داشته باشد، تمایل بیشتری به گرفتن الکترون دارد و بالعکس.  

برای مشاهده بقیه ی مطلب به ادامه ی مطلب مراجعه کنید. 

ادامه مطلب ...

رقابت برای ساخت سنگین ترین عنصر جهان

دو تیم بین‌المللی برای ساخت سنگین‌ترین عنصر جهان با هم به رقابت پرداخته‌اند

عناصر فوق سنگین به عناصری گفته می‌شود که در انتهای جدول تناوبی با عدد اتمی بالای 104 قرار دارند.

سنگین‌ترین عنصر پیشین با نام موقت آن‌انوکتیوم با عدد 118 در سال 2002 کشف شد و این دو تیم اکنون در تلاش برای تولید عناصر 119 و 120 هستند.

جان پیتر اومتودت، استاد شیمی اتمی دانشگاه اوسلو نروژ به همراه دانشمندانی از اروپای غربی، ژاپن و آمریکا، تیم اول را تشکیل داده‌اند و آزمایشات خود را در مرکز تحقیقات یون‌های سنگین هول‌هولتز آلمان انجام می‌دهند.

تیم دوم از دانشمندان روسی و آمریکایی تشکیل شده و در موسسه مشترک تحقیقات اتمی در روسیه فعالیت می‌کنند.

به گفته اومتودت، عناصر فوق سنگین بسیار بی‌ثبات بوده و تولید آنها بسیار مشکل است.

ساخت یک اتم از یک عنصر جدید برای منسوب کردن آن به عنوان کشف یک عنصر جدید کافی نبوده و نتایج باید تکرار شوند.

اومتودت اظهار کرد: هیچ کس نمی‌تواند کشف خود را به رسمیت بشناسد مگر این که یک آزمایشگاه دیگر بتواند آن را تکرار کرده و در بدترین شرایط، تایید آن ممکن است تا چند دهه به طول انجامد.

هرچه یک عنصر سنگین‌تر باشد، تولید آن طولانی‌تر بوده و مدت کوتاه‌تری سالم باقی خواهد ماند. تولید یک اتم عنصر 106 در زمان کشف آن تنها یک ساعت طول کشیده اما در عرض 20 ثانیه به عناصر سبک‌تر تنزل کرد. یک اتم عنصر 118 را در طول یک ماه می‌توان تولید کرد و طول عمر آن پیش از انحطاط نیمی از این اتم، تقریبا 1.8 میلی‌ثانیه است.

به گزارش ایسنا، دو هفته پیش، فیزیکدانان اتمی آزمایشگاه ملی اوک‌ریج در تنسی آمریکا موفق به ساخت 20 میلی‌گرم عنصر به شدت رادیواکتیو برکلیوم شدند.

به هر کدام از تیم‌های شرکت‌کننده، 10 میلی‌گرم برکلیوم داده شده است. این دانشمندان با یک پرتو اتم‌های تیتانیوم به بمباران یک صفحه فلزی با پوشش اتم‌های برکلیوم خواهند پرداخت. برنامه کاری این محققان بسیار فشرده بوده؛ چرا که نیمه عمر برکلیوم تنها 320 روز بوده و با پایان این زمان، نیمی از نمونه‌های آنها به دیگر عناصر تنزل خواهند کرد.

اصل پایه ساخت اتم‌های فوق سنگین، ساده است: اتم‌های یک عنصر را به اتم‌های دیگر کوبیده پروتون‌های آنها به هم افزوده شده، یک عنصر جدید بوجود می‌آورند. 22 پروتون تیتانیوم با 97 پروتون بارکلیوم ترکیب شده و یک اتم با 119 پروتون خواهند ساخت.

در بیشتر موارد این اتم‌ها یکدیگر را نابود می‌کنند؛ اما به ندرت و یکبار در ماه، این ترکیب به طور سالم انجام می‌شود. تنها راه برای شناسایی اتم جدید، مشاهده تابش پرتو رادیواکتیو آن در زمان انحطاط بوده و هنگامی وجود یک عنصر جدید اثبات می‌شود که دیگر چیزی از آن باقی نمانده است.