شیمی در خانه

شیمی در خانه

شیمی غیر حرفه ای در منزل
شیمی در خانه

شیمی در خانه

شیمی غیر حرفه ای در منزل

کیسه هوای خودرو چگونه کار می کند؟

در کیسه هوای خودرو که برای مواقع تصادف کار گذاشته می شود، ماده ای به نام سدیم آزید (NaN3) وجود دارد که سریعا واکنش می دهد. هنگامی که خودروی شخص با ماشین دیگری تصادف می کند، سدیم آزید موجود در کیسه هوا که بسیار سمی هم است به سرعت به فلز سدیم و گاز نیتروژن تبدیل می شود. به رابطه ی زیر توجه کنید:

2NaN3 = 2Na + 3N2

سدیم آزید = سدیم + نیتروژن

گاز نیتروژن موجب منبسط شدن کیسه هوا شده و به سرعت از خوردن سر راننده یا سرنشین به جلوی خودرو جلوگیری می کند. بعد از حدود یک دقیقه سدیم و نیتروژن در مجاورت هم واکنش داده و عکس واکنش قبلی رخ می دهد و دوباره سدیم آزید به وجود می آید. این کار موجب منقبض شدن کیسه هوا می گردد در غیر این صورت شخص خفه می شود.


فلزات سدیم و پتاسیم در بدن

سدیم با نماد شیمیایی Na و پتاسیم K از فلزات قلیایی بسیار مهم هستند که خواصی بسیار شبیه به هم دارند. عدد اکسایش آنها معمولا 1+ و از آن سبک ترند. سختی آنها بسیار کم بوده و با چاقو راحت بریده شده و با آب واکنش می دهند. عدد اتمی سدیم 11 و پتاسیم 19 است و بسیار واکنش پذیرند. الکترونگاتیوی کمی دارند و ترکیبات قلیایی قوی می سازند. سدیم و پتاسیم در بدن نقش های مهمی را ایفا می کنند. سدیم و پتاسیم باعث پتانسیل عمل و انتقال پیام در سلول های عصبی شده و فشارخون را تنظیم می کنند. سدیم فشارخون را بالا و پتاسیم به همراه منیزیم و کلسیم فشارخون را پایین می آورد.

آرایش الکترونی سدیم 1S2 2S2 2P6 3S1 و پتاسیم 1S2 2S2 2P6 3S2 3P6 4S1 است و در سلول های عصبی هنگام پتانسیل عمل به درون سلول آمده و بار الکتریکی آن را نسبت به بیرون مثبت می کنند. انسان بالغ در هر روز به حدود 5 گرم سدیم و 4/7 گرم پتاسیم نیاز دارد. مصرف زیاد سدیم باعث فشارخون بالا، پوکی استخوان و بیماری های کبدی و صفراوی می شود و هم چنین مصرف زیاد پتاسیم کشنده است.

منابع غنی سدیم: نمک خوراکی، نان، میوه جات، سبزیجات و گوشت و منابع غنی پتاسیم: سویا، هندوانه، سیب زمینی، موز، سیب و دارچین هستند. در ضمن یافته های جدید دانشمندان نشان می دهند که پتاسیم و سدیم به همراه اکسیژن و گلوکز از منابع تغذیه ی  اصلی مغز هستند.