هنگام سوختگی با اسید، چه کارهایی را باید و چه کارهایی را نباید انجام دهیم؟

اسید پاشی فاجعه ای غیر انسانی است که در کشورهای هند، پاکستان، بنگلادش، ایران، عربستان سعودی، ترکیه و سومالی بسیار دیده شده و در برخی کشورهای غربی مانند آلمان و آمریکا گاهی اتفاق افتاده است. در اسید پاشی، بر روی شخص هدف اسید یا مواد خورنده ریخته می شود. هیدروکلریک اسید، نیتریک اسید، سولفوریک اسید، تیزاب سلطانی (مخلوط هیدروکلریک اسید و نیتریک اسید)، فنول و سدیم هیدروکسید از مواد مهم در اسید پاشی ها هستند که سدیم هیدروکسید و فنول از لحاظ شیمیایی اسید محسوب نمی شوند.

وقتی اسید یا ماده ای خورنده روی شخص ریخته می شود، بهترین کار شست و شوی بدن او و لباس هایش با آب است. آب باعث رقیق شدن اسید می شود و از خواص استثنایی دیگر آب این است که در برابر اسیدها خاصیت بازی و در مقابل بازها خاصیت اسیدی ضعیفی از خود نشان می دهد، پس نیازی به دانستن نوع آن ماده نیست.

باید لباس ها و وسایل آلوده به اسید را از تن شخص خارج کرده و بدن او را به مدت 20 دقیقه شست و شو دهید. محلول آمونیاک ضعیف، جوش شیرین، آهک، مایع دستشویی، شیر و محلول استیک اسید رقیق (سرکه)  از مواد مفید دیگر در این شرایط هستند.

در صورتی که اسید به داخل کره ی چشم شخص راه یافته باشد، بهترین کار شست و شوی چشم وی با آب به مدت 15 دقیقه و با دقت و حوصله ی فراوان است. خوردن اسید یا ماده ی خورنده ی دیگر هم می تواند بسیار خطرناک و مضر باشد، باید در این شرایط آب یا شیر به مقدار زیاد نوشید تا اسید یا باز خنثی شود.

سوختگی با اسید فقط در اثر اسید پاشی نیست، بلکه سهل انگاری در هنگام کار با مواد خورنده یا آزمایش با آنها هم می تواند از دلایل عمده ی سوختگی با اسید باشد. پس، اول ایمنی بعد کار.

چرا به جای اسید معده، قلیای معده نداریم؟!

آیا تا به حال فکر کرده اید که چرا به جای اسید معده، باز (قلیای) معده نداریم؟ مثلا شیره ی معده می توانست از جنس پتاسیم هیدروکسید باشد که بسیار خورنده است. اما چرا شیره ی معده اسیدی است؟ به دلایل آن توجه کنید:  

برای مشاهده ی بقیه ی مطلب به ادامه ی مطلب مراجعه کنید. 

الکترونگاتیوی چیست؟

الکترونگاتیوی شاخصی است که مشخص می کند هر عنصر چه مقدار به گرفتن الکترون تمایل دارد. این کمیت نشان می دهد که همیشه فلزات الکترون از دست می دهند ولی نافلزات الکترون می گیرند، حالا در ترکیبی مثل هیدروفلوئوریک اسید (HF) چگونه می توانیم معین کنیم که هیدروژن مثبت می شود و فلوئور منفی؟ (چون هردوی آنها نافلز هستند). ساده است، جواب با استفاده از عدد الکترونگاتیوی آنها است.  

در جدول تناوبی هرچه از بالا به سمت پایین یا از راست به چپ حرکت کنیم، الکترونگاتیوی عناصر کمتر می شود. در واقع هر عنصری که الکترونگاتیوی بیشتری داشته باشد، تمایل بیشتری به گرفتن الکترون دارد و بالعکس.  

برای مشاهده بقیه ی مطلب به ادامه ی مطلب مراجعه کنید. 

معرفی چند شناساگر اسید و باز (ایندیکاتور)

در این مطلب می خواهیم چند نمونه شناساگر اسید و باز را معرفی کنیم که بخشی از آنها طبیعی و بخشی مواد شیمیایی هستند.

نام شناساگر	رنگ در محیط اسیدی	رنگ در محیط بازی	رنگ در محیط خنثی
آب کلم قرمز	زرشکی یا قرمز	سبز یا زرد	آبی
لیتموس آبی	قرمز	آبی	آبی
لیتموس قرمز	قرمز	آبی	قرمز
برم تیمول بلو	زرد	آبی	آبی
فنل فتالئین	بی رنگ	ارغوانی	بی رنگ
متیل قرمز	قرمز	زرد	قرمز
متیل اورانژ	قرمز	زرد	نارنجی
متیل فتالئین	بی رنگ	آبی	بی رنگ
متیل زرد	قرمز	زرد	زرد
متیل بنفش	زرد	بنفش	بنفش
آب شاتوت	قرمز	آبی	قرمز
زرد آلیزارین	زرد	قرمز	زرد
ارغوانی کرزول	زرد	ارغوانی	ارغوانی
پتاسیم پرمنگنات	بی رنگ یا نارنجی	زرد	بنفش
فنول قرمز	زرد	قرمز	قرمز
آبی برموفنول	زرد	آبی	آبی
تورنسل	نارنجی یا زرد یا قرمز	آبی یا بنفش	سبز
سدیم پرمنگنات	بی رنگ	زرد یا خاکستری	صورتی
قرمز کلروفنول	زرد	قرمز	قرمز

آب را کامل تصفیه نکنید!

در سال های اخیر، آلودگی آب لوله کشی و وجود املاح فراوان در آن مردم را بر آن داشت تا از دستگاه های تصفیه آب استفاده کنند. درست است که وجود املاح زیاد در آب موجب بروز سنگ کلیه و مثانه می شود اما کمبود آن نیز عوارضی را در پی دارد. 

بیشتر املاح و یون های نامحلول آب از جنس کلسیم هستند که باعث ایجاد خاصیت قلیایی (بازی) ضعیفی در آب می شود و پی اچ آب را تا 7.8 بالا می برد. 

خون انسان قلیایی است و بدن برای حفظ پی اچ آن ترفندهای متفاوتی به کار می گیرد. اگر کمی پی اچ آن بیشتر یا کمتر شود موجب بیماری و حتی مرگ می شود. 

بیشتر خوراکی های موجود در اطراف ما اسید هستند. میوه هایی مانند کیوی، آلبالو، انار، پرتقال، لیموترش، آناناس، انبه و همچنین لبنیات خاصیت اسیدی دارند. حال با خوردن آنها چگونه پی اچ خون حفظ می شود؟ بوسیله کلسیم. یون های کلسیم خون یا استخوان به کلسیم دی هیدروکسید تبدیل شده و اسید خون را خنثی می کنند. 

پس خوردن بیش از حد خوراکی های اسیدی باعث پوکی استخوان می شود. برای همین باید در رژیم غذایی روزانه از مواد قلیایی هم استفاده کنیم، مثلا آب لوله کشی گزینه ی مناسبی است، پس تصفیه ی کامل آب و تبدیل آن به آب مقطر کاری اشتباه است.  

همچنین خوردن سبزیجاتی مانند اسفناج، بروکلی، تره بار و ... سبب جلوگیری از اسیدی شدن خون می شوند. البته همیشه باید تعادل را نگه داشت و خوردن بیش از حد مواد قلیایی باعث سوءهاضمه و حالت تهوع می شود.