قوی ترین اسید دنیا

شاید اگر تا همین چند وقت پیش از یک شیمیدان درباره ی قوی ترین اسید دنیا می پرسیدیم، سریعا فلوئورو سولفوریک اسید یا سولفوریک اسید یا هیدروکلریک اسید یا نیتریک اسید یا حتی هیدروفلوئوریک اسید را نام می برد. اما اکنون قوی ترین اسید دنیا در کالیفرنیا کشف شد که یک میلیون بار از سولفوریک اسید قوی تر است، یعنی پی اچی معادل تقریبا 0.0000001 دارد! 

نام این اسید، کربوران اسید است و فرمول مولکولی (شیمیایی) آن (H(CHB11Cl11  می باشد. 

قدرت اسید در واقع به میزان یون های هیدروژن مثبت است که در آب آزاد می کند. مثلا سیتریک اسید با وجود آنکه هیدروژن بیشتری در مولکول هایش نسبت به کربوران اسید دارد اما تنها درصد بسیار کمی از یون های هیدروژن آن آزاد می شود اما کربوران اسید تمایل بسیار زیادی به از دست دادن یون های هیدروژنش دارد. 

حتما فکر می کنید که کربوران اسید بسیار خورنده است اما این طور نیست! تحقیقات نشان داده که کربوران اسید تمایل خیلی کمی به خورندگی و واکنش دارد و این به دلیل داشتن آنیون بسیار پایدار کربوران است که به سادگی دچار تحول و واکنش نمی شود.  

معرفی چند شناساگر اسید و باز (ایندیکاتور)

در این مطلب می خواهیم چند نمونه شناساگر اسید و باز را معرفی کنیم که بخشی از آنها طبیعی و بخشی مواد شیمیایی هستند.

نام شناساگر	رنگ در محیط اسیدی	رنگ در محیط بازی	رنگ در محیط خنثی
آب کلم قرمز	زرشکی یا قرمز	سبز یا زرد	آبی
لیتموس آبی	قرمز	آبی	آبی
لیتموس قرمز	قرمز	آبی	قرمز
برم تیمول بلو	زرد	آبی	آبی
فنل فتالئین	بی رنگ	ارغوانی	بی رنگ
متیل قرمز	قرمز	زرد	قرمز
متیل اورانژ	قرمز	زرد	نارنجی
متیل فتالئین	بی رنگ	آبی	بی رنگ
متیل زرد	قرمز	زرد	زرد
متیل بنفش	زرد	بنفش	بنفش
آب شاتوت	قرمز	آبی	قرمز
زرد آلیزارین	زرد	قرمز	زرد
ارغوانی کرزول	زرد	ارغوانی	ارغوانی
پتاسیم پرمنگنات	بی رنگ یا نارنجی	زرد	بنفش
فنول قرمز	زرد	قرمز	قرمز
آبی برموفنول	زرد	آبی	آبی
تورنسل	نارنجی یا زرد یا قرمز	آبی یا بنفش	سبز
سدیم پرمنگنات	بی رنگ	زرد یا خاکستری	صورتی
قرمز کلروفنول	زرد	قرمز	قرمز

آب را کامل تصفیه نکنید!

در سال های اخیر، آلودگی آب لوله کشی و وجود املاح فراوان در آن مردم را بر آن داشت تا از دستگاه های تصفیه آب استفاده کنند. درست است که وجود املاح زیاد در آب موجب بروز سنگ کلیه و مثانه می شود اما کمبود آن نیز عوارضی را در پی دارد. 

بیشتر املاح و یون های نامحلول آب از جنس کلسیم هستند که باعث ایجاد خاصیت قلیایی (بازی) ضعیفی در آب می شود و پی اچ آب را تا 7.8 بالا می برد. 

خون انسان قلیایی است و بدن برای حفظ پی اچ آن ترفندهای متفاوتی به کار می گیرد. اگر کمی پی اچ آن بیشتر یا کمتر شود موجب بیماری و حتی مرگ می شود. 

بیشتر خوراکی های موجود در اطراف ما اسید هستند. میوه هایی مانند کیوی، آلبالو، انار، پرتقال، لیموترش، آناناس، انبه و همچنین لبنیات خاصیت اسیدی دارند. حال با خوردن آنها چگونه پی اچ خون حفظ می شود؟ بوسیله کلسیم. یون های کلسیم خون یا استخوان به کلسیم دی هیدروکسید تبدیل شده و اسید خون را خنثی می کنند. 

پس خوردن بیش از حد خوراکی های اسیدی باعث پوکی استخوان می شود. برای همین باید در رژیم غذایی روزانه از مواد قلیایی هم استفاده کنیم، مثلا آب لوله کشی گزینه ی مناسبی است، پس تصفیه ی کامل آب و تبدیل آن به آب مقطر کاری اشتباه است.  

همچنین خوردن سبزیجاتی مانند اسفناج، بروکلی، تره بار و ... سبب جلوگیری از اسیدی شدن خون می شوند. البته همیشه باید تعادل را نگه داشت و خوردن بیش از حد مواد قلیایی باعث سوءهاضمه و حالت تهوع می شود.

مدیر کل مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت: استخرها مجاز به استفاده از وایتکس هستند!

کاظم ندافی به فارس گفت: در آب استخرها 3 پارامتر کیفی آب از نظر کنترل کلر آزاد باقیمانده در آن (یک تا 3 میلی‌گرم در لیتر)، PH آب که باید بین 7.2 تا 8 باشد و کدورت آب که مربوط به ذرات معلق و میکروب آن است و باید کمتر از نیم NTU باشد اندازه‌گیری می‌شوند.

وی افزود: برای اینکه این شرایط در آب ایجاد شود باید آب استخرها با یک ماده مخصوص گندزدایی شود. مناسبت‌ترین ماده‌ای که در حال حاضر وجود دارد هیپوکلریت سدیم است که در واقع محلولی است که 5 درصد آن کلر و بقیه آن آب است.

ندافی تصریح کرد: ماده موثره اصلی وایتکس هیپوکلریت سدیم، آب و هیدروکسید سدیم است که ماده آخر برای سفیدکردن لباس و غیره به کار می‌رود. لذا از نظر کلی وایتکس با هیپوکلریت سدیم تفاوت چندانی ندارد و اگر به آب استخر اضافه شود همان اثری را دارد که هیپوکلریت سدیم دارد.

وی اضافه کرد: باید در نظر داشت که وایتکس گرانتر از هیپوکلریت سدیم است و هیچ عقل سلیمی از وایتکس برای گندزدایی آب استفاده نمی‌کند. لذا ضمن اینکه تفاوتی بین عملکرد این دو ماده نیست فکر نمی‌کنیم هیچ استخری برای ضدعفونی آب به سراغ وایتکس برود.

ندافی یادآور شد: اگر 20 قطره هیپوکلرید سدیم 5 درصد یا وایتکس را به یک لیتر آب اضافه کنیم این آب ضدعفونی شده و لذا اگر وایتکس استاندارد به جای کلر برای ضد‌عفونی استفاده شود اشکالی ندارد و فقط PH آب ممکن است به خاطر هیدروکسید سدیم بالا رود که باید کنترل شود.

وی گفت: وایتکس وقتی در آب استخر اضافه می‌شود به هیچ وجه عوارضی برای سلامت انسان ایجاد نمی‌کند. فقط باید مراقب بود که PH آب از حد مجاز بالاتر نرود.

پی اچ چند ماده موجود در منزل

پی اچ نوعی مقیاس لگاریتمی از تعداد یون های هیدروژن مثبت است که از صفر تا 14 طبقه بندی شده است. پی اچ مواد  اسیدی زیر 7 و مواد بازی (قلیایی) بالای 7 و مواد خنثی هم پی اچ 7 دارند. هرچه پی اچ اسیدی کمتر و پی اچ بازی بیشتر باشد آن قوی تر است. 

در جدول زیر موادی را مشاهده می کنید که در منزل به وفور یافت می شوند و توسط دستگاه پی اچ متر (پی اچ سنج) با دقت 0.01 اندازه گیری شده اند.

نام ماده	پی اچ	وضعیت	ماده اصلی	فرمول شیمیایی
جوهرنمک	0.1	اسید بسیار قوی	هیدروکلریک اسید	HCl
آبلیمو	2.31	اسید قوی	سیتریک اسید و آسکوربیک اسید	C6H8O7,C6H6O6
نوشابه	2.44	اسید قوی	کربنیک اسید و فسفریک اسید	H2CO3,H3PO4
آب پرتقال	3.1	اسید متوسط	سیتریک اسید و آسکوربیک اسید	C6H8O7,C6H6O6
سرکه	3.43	اسید متوسط	استیک اسید	CH3COOH
چای	5.14	اسید ضعیف	تانیک اسید	C76H52O46
شیر	6.7	اسید بسیار ضعیف	لاکتیک اسید	C3H6O3
آب مقطر	7	خنثی	آب	H2O
آب لوله کشی	7.6	باز بسیار ضعیف	کلسیم هیدروکسید	Ca(OH)2
جوش شیرین	8.84	باز ضعیف	سدیم بی کربنات	NaHCO3
مایع ظرفشویی	8.9	باز ضعیف	پتاسیم هیدروکسید و سدیم هیدوکسید	KOH,NaOH
وایتکس	12.25	باز بسیار قوی	سدیم هیپوکلریت	NaClO
لوله بازکن	13.05	باز بسیار قوی	سدیم هیدروکسید	NaOH