سدیم هیدروکسید بسازید!

بدون شک یکی از مهم ترین مواد شیمیایی در آزمایشگاه، سود سوز آور یا همان سدیم هیدروکسید (NaOH) است. ولی کسی که شیمی دان حرفه ای نیست و در خانه برای تفریح آزمایش می کند، نمی تواند هزینه ی زیادی را صرف مواد آزمایشگاهی کند. سدیم هیدروکسید در مایع لوله باز کن وجود دارد ولی روش به صرفه ای به نطر نمی رسد.

بهترین روش مخلوط کردن ماسع سفید کننده (وایتکس) با فلز آلومینیوم (می توانید از فویل آلومینیومی استفاده کنید) است. به رابطه زیر توجه  کنید:

6NaClO + 6H2O + 2Al = 2AlCl3 + 3O2 + 6H2O + 6Na + 6H2O = 2AlCl3 + 3O2 + 3H2 + 6NaOH

سدیم هیپوکلریت + آب + آلومینیوم = آلومینیوم کلرید + اکسیژن + آب + سدیم = آلومینیوم کلرید + اکسیژن + هیدروژن + سدیم هیدروکسید

این واکنش بسیار گرماده است و رنگ مایع آن از زرد روشن به زرد تیره و سپس به بنفش در می آید، چون واکنش فلز سدیم با آب رنگ بنفش تولید می کند (سدیم در آب می سوزد). آلومینیوم کلرید ته نشین شده و گازهای هیدروژن و اکسیژن از ظرف خارج می شوند، پس می توانید مایع آن را به عنوان محلول سدیم هیدروکسید استفاده کنید.

روش های تولید اسید و بازهای آزمایشگاهی

هیدروکلریک اسید (جوهرنمک): 

1- اضافه کردن اسیدهای غیر آلی دیگر مانند سولفوریک اسید به نمک های کلرید مثل سدیم کلرید.  

H2SO4 + 2NaCl = HCl + NaSO4 

2- الکترولیز محلول آب و نمک خوراکی بوسیله کاتد پلاتینی یا کربنی و آند روی. 

H2O + NaCl = HCl + NaOH 

سولفوریک اسید (جوهرگوگرد): 

1- اضافه کردن اسیدهای غیر آلی دیگر مانند هیدروکلریک اسید به نمک های سولفات مثل مس سولفات (کات کبود).  

2HCl + CuSO4 = H2SO4 + CuCl2

2- الکترولیز محلول آب و مس سولفات بوسیله کاتد جیوه و آند روی.   

بقیه در ادامه مطلب 

مدیر کل مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت: استخرها مجاز به استفاده از وایتکس هستند!

کاظم ندافی به فارس گفت: در آب استخرها 3 پارامتر کیفی آب از نظر کنترل کلر آزاد باقیمانده در آن (یک تا 3 میلی‌گرم در لیتر)، PH آب که باید بین 7.2 تا 8 باشد و کدورت آب که مربوط به ذرات معلق و میکروب آن است و باید کمتر از نیم NTU باشد اندازه‌گیری می‌شوند.

وی افزود: برای اینکه این شرایط در آب ایجاد شود باید آب استخرها با یک ماده مخصوص گندزدایی شود. مناسبت‌ترین ماده‌ای که در حال حاضر وجود دارد هیپوکلریت سدیم است که در واقع محلولی است که 5 درصد آن کلر و بقیه آن آب است.

ندافی تصریح کرد: ماده موثره اصلی وایتکس هیپوکلریت سدیم، آب و هیدروکسید سدیم است که ماده آخر برای سفیدکردن لباس و غیره به کار می‌رود. لذا از نظر کلی وایتکس با هیپوکلریت سدیم تفاوت چندانی ندارد و اگر به آب استخر اضافه شود همان اثری را دارد که هیپوکلریت سدیم دارد.

وی اضافه کرد: باید در نظر داشت که وایتکس گرانتر از هیپوکلریت سدیم است و هیچ عقل سلیمی از وایتکس برای گندزدایی آب استفاده نمی‌کند. لذا ضمن اینکه تفاوتی بین عملکرد این دو ماده نیست فکر نمی‌کنیم هیچ استخری برای ضدعفونی آب به سراغ وایتکس برود.

ندافی یادآور شد: اگر 20 قطره هیپوکلرید سدیم 5 درصد یا وایتکس را به یک لیتر آب اضافه کنیم این آب ضدعفونی شده و لذا اگر وایتکس استاندارد به جای کلر برای ضد‌عفونی استفاده شود اشکالی ندارد و فقط PH آب ممکن است به خاطر هیدروکسید سدیم بالا رود که باید کنترل شود.

وی گفت: وایتکس وقتی در آب استخر اضافه می‌شود به هیچ وجه عوارضی برای سلامت انسان ایجاد نمی‌کند. فقط باید مراقب بود که PH آب از حد مجاز بالاتر نرود.

آزمایش تولید مس هیدروکسید

در این آزمایش با واکنش سدیم هیدروکسید و مس سولفات، سدیم سولفات و مس هیدروکسید به وجود می آید. 

سدیم هیدروکسید + مس سولفات = سدیم سولفات + مس هیدروکسید 

2Na OH + CuSO4 = Na2SO4 + Cu(OH)2

به آرامی چند قطره سدیم هیدروکسید را به محلول مس سولفات اضافه کنید تا مس هیدروکسید به دست آید.

برای مشاهده کلیک نمایید.