درکوهی چیست؟

درّکوهی یا کوارتز، کانی مهم و پرکاربرد سیلیکاتی است که در ایران هم یافت می شود. کوارتز با فرمول شیمیایی SiO2 پس از الماس، کرندوم (یاقوت) و توپاز سخت ترین کانی  است که می تواند آهن یا فولاد را هم ببرد. حتما نام Quartz را روی ساعت ها مشاهده کرده اید. کوارتز به خاطر اینکه در فشار بالا می تواند برق تولید کند در ساخت ساعت استفاده می شود.

کوارتز همچنین تحت عنوان درکوهی در جواهرسازی و صنایع دارویی هم کاربرد دارد. در کارخانه های سنگبری برای بریدن سنگها مخصوصا سنگ گرانیت که بسیار سخت است، از الماس و یا کوارتز استفاده می کنند. کوارتز در سنگ گرانیت وجود دارد و به صورت بلورهای درخشان و شفاف خودنمایی می کند.

طلای ساده لوحان!

اگر به روستاها و ده های اطراف کوه سفر کرده باشید، در برخی از خانه های آنها تکه هایی زرد طلایی مشاهده می کنید که به گفته ی ساکنان روستا ظاهرا طلا هستند. اما اگر کمی دقت کنید، اگر در کوه فلان روستا طلا بود، پس چرا معدنی برای استخراج این فلز گرانبها ساخته نشده است؟ این کانی های طلایی رنگ در اصل «پیریت» نام دارند که ترکیب شیمیایی با فرمول FeS2 هستند. به دلیل اشتباه گرفتن آن با طلا، طلای ساده لوحان نام گرفته است.

تشخیص پیریت از طلا ساده است، اگر ماده را به سنگی سخت بکشیم می توانیم بفهمیم که طلا است یا پیریت. اگر رنگ پودر آن طلایی بود، طلا است ولی اگر سیاه بود، پیریت است. امروزه گرچه پیریت کانی گرانبهایی نیست ولی در آزمایشگاه ها کاربرد بالایی دارد. مثلا برای ساختن مایع هیدروژن دی سولفید از پیریت و هیدروکلریک اسید استفاده می شود.