تجربه ی نیاکان ما درباره ی شیمی

نیاکان و اجداد ما از شیمی چیزی نمی دانستند، ولی با تجربه و زیرکی به برخی مسائل مهم و پیچیده شیمی پی برده اند. حتما دیده اید که مادربزرگ شما ظروف را برخی مواقع با خاکستر می شورد. خاکستر چوب حاوی برخی فلزات قلیایی نظیر سدیم، پتاسیم، منیزیم، بریلیوم و کلسیم است. وقتی خاکستر را برای شست و شو با آب مخلوط می کنند، فلزات قلیایی آن با آب واکنش داده و ترکیبات قلیایی می سازند. مانند سدیم هیدروکسید، پتاسیم هیدروکسید، کلسیم هیدروکسید و ... . این ترکیبات با چربی ظروف واکنش داده و  الکل تولید می کنند (بازها با چربی واکنش داده و حالت صابونی ایجاد می کنند). به واکنش زیر توجه کنید:

2NaOH + C3H8O3 = Na2CO3 + H2O  + C2H7O

سدیم هیدروکسید (باز) + گلیسرین (چربی) = سدیم کربنات (نمک) + آب + دی متیل آمین (الکل)

که ضمن پاک شدن چربی، ظرف توسط الکل ضد عفونی شده و از لحاظ بهداشتی استریل می شود.

از کارهای جالب دیگر اجدادمان، می توان به پختن غذا در دیگ های مسی و آلومینیومی اشاره کرد که موجب رسیدن یون مس و آلومینیوم کافی به بدن می شود (البته مصرف زیاد مس باعث سرطان خون و مصرف زیاد آلومینیوم موجب آلزایمر می شود). هم چنین آنها از ظروف رویین هم استفاده می کردند، چون رسانایی گرما در روی بسیار زیاد بوده و با آتش کمتر از دیگر فلزات واکنش می دهد.