نکاتی در مورد صحیح نوشتن نماد، فرمول و معادله شیمیایی

امروزه در شیمی برای نمایش عناصر جدول تناوبی از حروف اول، اول و دوم، اول و سوم یا ... استفاده می کنیم که به آن نمادشیمیایی گویند. مثلا نماد شیمیایی فسفر P است چون فسفر در زبان لاتین Phosphorus تلفظ می شود. برای نوشتن نماد شیمیایی دو حرفی، باید حرف اول بزرگ و حرف دوم کوچک باشد تا اشتباه پیش نیاید. مثلا فلز کبالت را به صورت Co نشان می دهیم نه CO، چون CO فرمول شیمیایی کربن مونوکسید است.   

برای نشان دادن مولکول ها از فرمول شیمیایی استفاده می کنیم که می توانند عنصر یا ترکیب باشند. مثلا برای نمایش مولکول اکسیژن از O2 و مولکول پتاسیم هیدروکسید از KOH استفاده می کنیم. فراموش نکنیم که برای نمایش دادن عناصر اتمی (فلزات و بعضی شبه فلزات) مثل آهن از گذاشتن عدد جلوی نماد شیمیایی خودداری کنیم. مثلا  Fe2 یا Au2 یا Ca2 یا ... فقط در ترکیب می توانند نوشته شوند و نوشتن آنها به صورت عنصر جداگانه غلط است چون مولکول ندارند. 

شاید سوالی که در ذهن شماست این است که تفاوت مثلا 2K با K2 چیست و چرا یکی محسوب نمی شوند. فرق آنها در این است که 2K برای ایجاد موازنه در یک معادله ی شیمیایی به کار می رود. مثال: 2K + CuSO4 = K2SO4 + Cu و اگر عدد 2 پس از K بیاید:  

K2 + CuSO4 = K2SO4 + Cu  این معادله غلط است زیرا در معادله ی بالایی منظور این است که دو اتم پتاسیم با یک مولکول مس سولفات واکنش می دهند (چون پتاسیم تک ظرفیتی و مس دو ظرفیتی است) اما معادله ی زیرین به این معناست که یک مولکول دو اتمی پتاسیم با یک مولکول مس سولفات واکنش می دهند و این غلط است چون پتاسیم فلز و اتمی بوده و چیزی به نام مولکول پتاسیم وجود ندارد.  

ولی K2 در K2SO4 به این معنی است که در مولکول پتاسیم سولفات، دو اتم پتاسیم به همراه یک اتم گوگرد و چهار اتم اکسیژن وجود دارند و این غلط نیست چون یک ترکیب است و می تواند هر تعدادی اتم پتاسیم داشته باشد. به مثال های زیر توجه کنید: 

2Fe + S = Fe2S درست 

Fe2 + S = Fe2S یا Fe2 + S = 2FeS نادرست 

2H2 + O2 = H2O درست 

2H2 + 2O = H2O یا 2H2 + 2O = 2HO نادرست 

در معادله نویسی هم باید دقت کنیم که موازنه برقرار باشد (تعداد اتم ها در واکنش دهنده و فراورده برابر باشد) و معادله مان از نظر تجربی بی نقص باشد. مثلا: 

O2 + H2 = H2O نادرست چون موازنه برقرار نیست.

Fe + Cu = FeCu نادرست چون دو فلز با هم واکنش نمی دهند.